home . fétigny . palm . aquarel . juf . kampenhout . teksten . gedichten . wij


Interessante teksten gelezen



Respect voor religieuze symbolen



    "Het ontbreekt steeds meer aan instanties waaraan politici, managers en andere mensen die het voor het zeggen hebben, zich in moreel opzicht ondergeschikt achten. Mensen die beschikken over macht, voelen zich steeds minder getekend door symbolen die hen erop wijzen dat hun verantwoordelijkheid functioneert in een breder maatschappelijk kader en dat hun persoonlijk optreden binnen dat kader relatief en tijdelijk is.
    De symbolen die hen op hun reële plaats wijzen, worden thans systematisch neergehaald, niet omdat de burger daarom vraagt, maar omdat het de huidige bewindslieden in politiek opzicht voordelig uitkomt. Vanuit gemeenschappelijk perspectief wordt op die manier echter roofbouw gepleegd op het collectief vertrouwen in allerhande maatschappelijke instellingen.
    Symbolen die particuliere ambities in het teken stellen van een breder algemeen belang zijn reëel. Het zijn geen schimmen. Het ontgaat zogenaamd "progressief" en "pluralistisch" georiënteerde politici wat er precies gebeurt wanneer een kruis wordt weggehaald of een vorst belachelijk wordt gemaakt. Een vorst eren is niet de persoon eren, maar is uitdrukking van de overtuiging dat iemand er ons aan moet herinneren dat onze persoonlijke ambities relatief zijn, dat een politiek mandaat tijdelijk is en dat wat we ondernemen slechts van betekenis is in het kader van een breder geheel. Door op de functie van de vorst af te dingen, vergroot men de mogelijkheid dat de verkozen medeburger zich meer en meer zelf vorst begint te wanen.
    Op dezelfde manier impliceert het respecteren van religieuze symbolen dat we ons bewust blijven van onze vergankelijkheid en dat we ontzag hebben voor de generaties die ons zijn voorafgegaan, generaties die zich laten vertegenwoordigen in allerlei gebruiken en gewoonten. Aan dit soort zaken abrupt een einde maken, is zichzelf beschouwen als het begin en het einde van de geschiedenis.
    Dit soort megalomanie is niet alleen een beetje zielig, het is ook nefast voor toekomstige generaties. Zonder een kader dat mensen decentreert, verliest een maatschappelijke verstandhouding haar immuniteitssysteem tegen bedrog, oneerlijke afspraken van intriganten en carrièristen. Als er immers niets meer manifest laat blijken dat het er in een leven niet op aankomt te winnen, dan is het enige wat iemand bedenkt die tegen de lamp loopt vanwege gefoefel of machtsmisbruik "dat hij enkel pech heeft gehad". Op dat moment worden spijt en schaamte zeldzaam en meteen ook integriteit en verantwoordelijkheidsgevoel.
    Decentrerende symbolen stellen iets aanwezig zonder zichzelf op te dringen. Ze verwijzen naar een onzichtbare instantie die wat we ondernemen in het teken stelt van iets dat groter is dan onszelf. Een liberaal die een van de meest werkdadige tekens omwille van kortzichtige politieke belangen geleidelijk wil elimineren zonder dat de burgers daar expliciet om vragen, draagt alleen bij tot de mythe van het eigen hier en nu en vergroot op lange termijn het wantrouwen in maatschappelijke instellingen. Want in een gemeenschap waarin alleen het autonome individu telt, vertrouwt niemand iemand en boeken vooral extremistische partijen succes.
    Het is niet toevallig dat veel niet katholieke politici zich in katholieke scholen een decentrerend engagement eigen hebben gemaakt, een engagement dat ze later vertaalden in een inzet voor maatschappelijke en humanitaire idealen. Het is tergend dat liberale politici precies die voedingsbodem uit ressentiment en kortzichtige politieke berekening versneld willen afbouwen."

    Bart Pattyn, docent ethiek aan de KU Leuven, in De Standaard van 23 januari 2002.


home

Laatst aan geprutst op 10 mei 2002.
Wij krijgen graag uw post op dit adres.